استانداردهای دستگاههای استخراج از اول مهر اجباری می‌شود؛ ماینرهای ایرانی باید نگران باشند؟
قرار است با شروع مهر امسال، اجرای استاندارهای مرتبط با دستگاههای استخراج ارز دیجیتال برای ماینرهای مجاز داخل کشور اجباری شود. این استانداردهای جدید می‌توانند محدودیت‌هایی را برای استفاده از دستگاههای با بهره‌وری انرژی پایین برای ماینرهای داخلی ایجاد کرده و به‌گفته کارشناسان، ممکن است هزینه‌های سنگینی را هم به مزارع استخراج فعال کشور تحمیل کنند.
اختصاصی ارزدیجیتال – انجمن بلاک چین ایران به‌تازگی این موضوع را اطلاع‌رسانی کرده است که از ابتدای مهرماه امسال و مطابق با برنامه‌ریزی‌های وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد، رعایت استانداردهای مرتبط با دستگاههای استخراج ارز دیجیتال برای کلیه مزارع قانونی، تولیدکنندگان و واردکنندگان دستگاههای استخراج و همچنین مالکان ماینرهای توقیف‌شده در سازمان اموال تملیکی، اجباری خواهد شد.
این استانداردهای جدید که قرار است تا کمتر از دو ماه دیگر به اجرا گذاشته شوند، می‌توانند محدودیت‌هایی را در زمینه استفاده از دستگاههای استخراجِ با بهره‌وری پایین برای ماینرهای داخلی ایجاد کنند. علاوه بر این، ممکن است با شروع مهرماه مزارع استخراج برای ادامه فعالیت خود به‌صورت قانونی، مجبور به اعمال تغییراتی در نحوه اتصال خود به شبکه برق کشور شوند؛ اما سازمان ملی استاندارد قرار است چگونه این استانداردها را به اجرا بگذارد و ماینرها، تولیدکنندگان و واردکنندگان دستگاههای استخراج ارزهای دیجیتال بیشتر نگران اجرایی‌شدن کدام بخش از این استانداردهای اجباری هستند؟
برای پاسخ به این سؤالات، گفت‌وگویی با علی بابک‌نیا، رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین ایران داشتیم. بابک‌نیا می‌گوید شروع تنظیم استانداردهای مرتبط با دستگاههای ماینر به سال ۱۳۹۸ و زمانی باز می‌گردد که دولت دوازدهم استخراج ارزهای دیجیتال را به‌عنوان یک صنعت به رسمیت شناخت و سازمان ملی استاندارد را موظف کرد تا استانداردهایی را برای دستگاههای استخراج ارزهای دیجیتال تدوین و ابلاغ کند.
رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین، در رابطه با چگونگی نظارت سازمان استاندارد بر اجرای این دستورالعمل‌های جدید می‌گوید:
در بخش تولید و واردات دستگاههای استخراج، سازمان ملی استاندارد طبق رویه خود تعدادی از دستگاههای تولید یا وارد‌شده توسط هر شخص یا شرکت را نمونه‌برداری کرده و از نظر بهره‌وری انرژی و کیفیت موردبررسی قرار می‌دهد. تفاوت بین دستگاههای وارداتی با دستگاه تولیدشده در داخل کشور اما، این است که واردات تمامی کالاهای با برچسب انرژی غیر از «A» و «B» ممنوع بوده، اما دستگاههای تولیدشده در داخل کشور می‌توانند با برچسب‌های انرژی رده پایین‌تر از A و B (یعنی رده‌های C و D) هم در بازار عرضه شوند.
نگرانی عمده جامعه استخراج کشور اما، استانداردهای مربوط به تولید و واردات دستگاههای ماینر نیست و دغدغه اصلی آنها چگونگی اجرای این استانداردها برای دستگاههای ماینر موجود در مزارع فعال کشور و هزینه‌های سنگینی است که این دستورالعمل‌های جدید می‌توانند در شرایط کنونی به ماینرهای داخلی تحمیل کنند.
بابک‌نیا در این رابطه گفته است:
در حال حاضر تعداد زیادی دستگاه ماینر در مزارع مجاز کشور در حال بهره‌برداری هستند و شرط تمدید مجوز این مزارع، برخورداری دستگاههای مستقر در آنها از استانداردهای مرتبط با کیفیت توان و بهره‌وری انرژی است. اکنون خواسته وزارت نیرو و وزارت صمت این است که کلیه دستگاههای استخراج مستقر در این مزارع «تک‌به‌تک» بررسی شوند و برچسب انرژی به آنها الصاق شود؛ یعنی قرار نیست مانند بحث واردات یا تولید، نمونه‌برداری صورت گرفته و برای مثال از هر صد دستگاه ماینر، تنها یکی از آنها مورد بررسی قرار گیرد.
رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاک چین افزود:
نگرانی ماینرهای داخلی اکنون این است که این دستگاه‌ها که تعداد زیادی از آنها در هر مزرعه استخراج موجود است، باید چگونه ارزیابی شوند. آیا باید مراکز استخراج تمامی دستگاههای خود را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه‌های سازمان ملی استاندارد منتقل کنند؟ این کار از لحاظ فنی شدنی نیست. آیا امکان انجام این بررسی‌ها در محل مزارع استخراج وجود دارد؟ هزینه انجام آزمایش استاندارد برای هر دستگاه چقدر است؟ آیا یک ماینر ایرانی که همین حالا با هزاران چالش مختلف مثل قطعی برق، ریزش قیمت بیت کوین و افزایش سختی شبکه مواجه بوده و تقریباً می‌توان گفت ورشکسته شده است، توانایی پرداخت هزینه آزمایشگاه‌های استاندارد را دارد یا خیر؟
بابک‌نیا در رابطه با آخرین وضعیت تأمین برق مزارع استخراج کشور نیز گفته است:
متأسفانه وزارت نیرو تأمین برق صنعت استخراج ارزهای دیجیتال را اولویت آخر خودش قرار داده است و از آنجا که این اختیار به این وزارتخانه داده شده است تا در ایام اوج مصرف از تأمین انرژی این صنعت خودداری کند، هر زمان که با کمبود تولید و افزایش مصرف مواجه می‌شود، اول از همه سراغ خاموشی صنعت استخراج می‌رود. مدت‌زمان قطعی‌ها متأسفانه بسیار طولانی است، در ایام زمستان هم که وزارت نیرو متعهد شده بود تا برق ماینرها را بدون مشکل تأمین کند، همچنان شاهد قطعی هستیم و در نهایت این وزارتخانه یک جدول زمان‌بندی تعیین کرده است که مطابق با آن حتی در فصولی که ماینرها باید قاعدتاً برق را با هزینه کمتری (قیمت پایه) دریافت کنند، چنین اتفاقی نمی‌افتد. یعنی مثلاً زمانی که باید هر کیلووات برق را با قیمتی حدود ۸۰۰ تومان به ماینرها تحویل بدهند، قیمت برق مطابق با این جدول زمان‌بندی تا ۱٬۵۰۰ تومان و در ادامه ۲٬۰۰۰ تومان هم افزایش پیدا می‌کند.
بابک‌نیا در پایان افزود:
در تصمیم‌گیری‌های وزارت نیرو شاهد نوعی انحصار هم هستیم، به نحوی که متقاضیان (مزارع استخراج) اعلام می‌کنند که حاضر به احداث نیروگاه و تأمین برق خود هستند تا وابستگی‌شان به شبکه سراسری که بسیار گران و ناپایدار است، کمتر شود. اما متأسفانه آیین‌نامه‌های وزارت نیرو و ندادن مجوز احداث نیروگاه به ماینرها، باعث شده است تا شاهد انحصار و کنترل صددرصدی وزارت نیرو بر تأمین برق صنعت استخراج کشور باشیم و این به رغم تمام کاستی‌هایی است که وزارت نیرو در تأمین نیازهای این صنعت دارند.