پنجمین نشست فعالان تبادل رمزدارایی انجمن بلاکچین روز چهارشنبه ۱۲ شهریور ۱۴۰۴ با حضور [۳۰۰ نفر] در [سالن شهید محبی] برگزار شد. این نشست با هدف آگاهی‌بخشی، بررسی چالش‌های صنف و همگرایی زیست‌بوم تبادل، شامل گزارش عملکرد انجمن، سه پنل تخصصی و دو مراسم تقدیر ویژه بود. انجمن که تاکنون چهار دوره نشست تخصصی برگزار کرده است، این بار در پنجمین گام، با رویکردی پنل‌محور و مشارکت گسترده رسانه‌ها، کاربران و کسب‌وکارها به دنبال ایجاد فضای گفت‌وگوی واقعی و اثرگذار بود.

متن خبر

بخش دوم – گزارش عملکرد انجمن:
در ادامه، [خانم سیده مهکامه شریف زاد ریاست انجمن بلاکچین و کمیته خودتنظیمگری کسب و کارهای تبادل رمزدرایی] گزارشی از اقدامات اخیر انجمن بلاکچین ایران ارائه کرد؛ از جمله پیگیری‌های حقوقی و مکاتبات رسمی با نهادهای حاکمیتی، مدیریت شرایط فورس‌ماژور در جریان «جنگ ۱۲ روزه» و حمایت از کاربران و کسب‌وکارها. خانم شریف زاد به موارد زیر پرداختند و مطرح کردند:

انجمن طی ۳ ماه گذشته بیش از ۱۵ مطالعه و گزارش آماری درباره وضعیت اکوسیستم تبادل، کسب‌وکارها و کاربران تهیه و به سازمان‌های تصمیم‌ساز ارسال کرده است. همچنین مکاتبات متعددی به‌ویژه با دفتر ریاست‌جمهوری و معاونت پیگیری های ویژه دفتر ریاست جمهوری انجام شد تا نسبت به خطر ایجاد رانت و انحصار در این حوزه هشدار داده شود.

در حوزه استیبل‌کوین‌های متمرکز، انجمن رویکرد خود را آگاهی‌بخشی کاربران قرار داده و تأکید کرده است که کسب‌وکارها باید با مدیریت ریسک، بهره‌گیری از توان فنی و اجرایی و پذیرش مسئولیت، بتوانند همچنان از ابزارهای محبوب و معتبر جهانی استفاده کنند. محدود کردن کامل این ابزارها نه‌تنها راه‌حل نیست، بلکه به تضعیف کاربران و بازار منجر می‌شود.

یکی از محورهای اصلی گزارش، ضرورت شفاف‌سازی لایه‌های مختلف کسب‌وکارها بود. شریف زاد اشاره کرد امروز نیاز کاربران و فعالان صنف، تعیین تکلیف روشن و بدون رانت و انحصار است. متأسفانه بسیاری از مصوبات و ابلاغیه‌ها در سازمان‌ها به‌گونه‌ای تدوین می‌شود که مخاطب شفاف و اجرایی در دل صنف ندارد. سازمان‌ها به جای آنکه ابتدا مجری را مشخص و جایگاه صنفی را تعریف کنند، مسیر را برعکس رفته‌اند: اول مصوبه صادر می‌کنند و سپس به‌دنبال تعیین اجراکننده می‌گردند؛ روندی که نتیجه‌ای جز هرج‌ومرج و بی‌اعتمادی ندارد. انجمن بلاکچین پیرو این موضوع اقدام به ایجاد سامانه استعلام کسب و کارهای عضو نظام خودتنظیمگری انجمن بلاکچین نموده است تا کاربران و سازمان ها امکان شناسایی کسب و کارهای شفاف و قانونمند را از طریق صفحه خودتنظیمگری در وبسایت انجمن بلاکچین داشته باشند.

همچنین از جمله اقدامات و پیگیریهای انجمن در ۴ ماه گذشته به موارد زیر اشاره گردید:

• ارسال لیست کسب و کارهای عضو نظام خودتنظیمگری انجمن بلاکچین به وزارت ارشاد جهت انجام امور تبلیغاتی ذیل سند ضوابط تبلیغات حوزه رمزدارایی ها وزارت ارشاد
• تدوین چندین سند تحلیلی در خصوص پیشنویس های بانک مرکزی و وضعیت اکوسیستم از جمله ره نگاشت فین تک،وعده تحول، واقعیت محدودیت
• تذکر در خصوص پیشنویس غیررسمی سند ضوابط تاسیس، فعالیت و نظارت بر کارگزاران رمزپول بانک مرکزی

خانم شریف زاد در این گزارش همچنین بر معضل تمرکز بیش از حد در تنظیم‌گری تأکید کرد؛ جایی که یک نهاد (بانک مرکزی) هم‌زمان نقش تنظیم‌گر، قانون‌گذار، مصوب‌کننده، اجراکننده و حتی قاضی را ایفا می‌کند. چنین ساختاری، تهدیدی جدی برای آینده اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای این حوزه است و انجمن خواستار اصلاح فوری این روند شد.

انجمن از سازمان‌ها مطالبه کرد که به جای تظاهر به مشورت با بخش خصوصی، به این مشاوره‌های تخصصی نگاه واقعی و جدی داشته باشند و پیشنهادهای کارشناسی را به مرحله عمل برسانند.

در بخش پایانی گزارش، به نقش کمیته خودتنظیم‌گری انجمن در بحران «جنگ ۱۲ روزه سایبری» اشاره شد. این کمیته از لحظات ابتدایی در کنار کسب‌وکارها، کاربران و حتی نهادهای حاکمیتی حاضر بود و نقش زبان مشترک و منتقل‌کننده درخواست‌های صنف را ایفا کرد. به اذعان فعالان، اگر این همگرایی و حمایت صنفی وجود نداشت، با توجه به محدودیت‌های شدید IP، اینترنت و فیلترینگ، ابعاد بحران به‌مراتب سنگین‌تر و غیرقابل کنترل‌تر می‌شد.

بخش سوم – پنل‌های تخصصی:
این رویداد با حضور بالغ بر ۲۰ پنلیست از فعالان اکوسیستم، کسب و کارها برگزار گردید و اقدام خلاقانه قبل از شروع هر پنل پخش یک کلیپ روایت گونه از پنل مورد نظر بود تا درک بهتری را برای مخاطبان رقم زند. سه پنل کلیدی این نشست عبارت بودند از:

• پنل اول: مدیریت ریسک و مقررات‌گذاری با موضوع «تنظیم‌گری هوشمند در بازار رمزدارایی: راهکارهای پیش‌رو» که در آن تبعات محدودیت استیبل کوین های متمرکز و راهکارهای کاهش ریسک بررسی شد.
• پنل دوم: فورس‌ماژور و امنیت سایبری با موضوع «بقا در بحران: امنیت سایبری و تاب‌آوری کسب‌وکارهای تبادل» که به تجربه‌های واقعی حملات سایبری و استانداردهای امنیتی پرداخت.
• پنل سوم: آینده زیست‌بوم فعالان اقتصاد دیجیتال با موضوع «زیست‌بوم تبادل رمزارز؛ از لایه‌های پنهان تا همگرایی» که بر شفاف‌سازی لایه‌های مختلف کسب‌وکار و چالش اجرای مصوبات تمرکز داشت.

 

*یکسان‌انگاری «رمزپول» و «رمزدارایی» اشتباه است

حامد نیکو نهاد، مشاور حقوقی انجمن بلاکچین و کارشناس حقوقی در پنل مدیریت ریسک و مقررات گذاری، با اشاره به دخالت بانک مرکزی در حوزه تنظیم گری رمز دارایی، گفت: بانک مرکزی از حوزه صلاحیت خود فراتر رفته و از حوزه تنظیم گری رمز پول وارد تنظیم گری رمز دارایی شده است.

وی افزود: با نگاه خوش بینانه، بانک مرکزی با اینگونه اقدامات در پی ساماندهی این عرصه نوظهور بوده، اما در عمل این هدف تحقق نیافته است.

این کارشناس حقوقی اضافه کرد: متاسفانه، مسوولان بانک مرکزی معتقد هستند که رمزپول و رمز دارایی یک ماهیت دارند که این نگاه اشتباه باعث شده است که بانک مرکزی وارد این حوزه شود و چالش هایی را برای فعالان این صنعت ایجاد کند.

نیکونهاد تصریح کرد: فعالان صنعت رمز دارایی و بلاکچین باید با قوانین و حقوق خود، آشنا شوند و آنها را پیگیری کنند.

*کاربران ایرانی، ریسک معاملات تتر را جدی بگیرید

کلاهدوزیان، نماینده مرکز ملی فضای مجازی در این نشست، درباره ریسک معاملات ارزهای پایه ثابت (استیبل کوین)، گفت: باید بین استیبل کوین های متمرکز مانند تتر و ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، تمایز گذاشت.

وی ادامه داد: با توجه به شرایط فعلی، ریسک ها جدی برای استیبل کوین متمرکز تتر وجود دارد.

وی خاطر نشان کرد: حاکمیت و دولت قصد ندارد که معاملات تتر را محدود کند، اما توصیه می کند و هشدار می دهد تا صرافی ها و فعالان رمز ارز باید خودشان راهکارهای مدیریت ریسک را شناسایی و اجرا کنند.

وی اظهار داشت: مشکلاتی برای برخی دارندگان تتر و برخی صرافی رخ داده که پیش بینی می شود این ریسک در آینده با شدت و دفعات بیشتری تکرار شود.

وی افزود: کاربران و دارندگان رمز دارایی باید مدیریت سبد دارایی خود را مورد توجه قرار دهند تا ریسک آنها کاهش یابد.

وی درباره موضوع بانک مرکزی در خصوص یکسان دانستن رمز دارایی و رمز پول گفت: بر اساس قوانین موجود، چنین برداشتی از سوی بانک مرکزی وجود دارد که رمز دارایی همان رمز پول است و بر این  اساس، خود را مسوول رمز دارایی می داند.

وی با بیان اینکه به نظر کسب و کارها این موضوع دارای ابهام است و باید رفع شود، ادامه داد: قانون موجود، غیرشفاف است و باید شفاف سازی شود که این کار از سه طریق “توافق بین نهادهای مسوول”، “اصلاح قانون” و “استفساریه از مجلس” امکان پذیر است.

* محدودیت‌های نابجا، کسب‌وکارها و کاربران را به فعالیت زیرزمینی می‌کشاند

مهکامه شریف زاد، رییس هیات مدیره انجمن بلاکچین ایران در این نشست، گفت: متاسفانه محدودیت های زیادی در مرحله اجرای قوانین مربوط به کسب و کارها وجود دارد و اعمال می شود.

وی یادآور شد: در حوزه قانون گذاری، قوانین خوبی برای فعالیت کسب و کارها نوشته می شود، اما در مرحله اجرا، این قوانین با انواع محدودیت ها و موانع مواجه می شوند که عملا ناکارآمد میشود و اجراپذیر نیستند.

شریف زاد ادامه داد: به حدی، عرصه را برای کسب و کارها تنگ کرده ایم که آنها با چالش ها و مشکلات مواجه می شوند و در فضای بلاتکلیفی عملا قفل میشوند.

ایشان تاکید کرد که این تعلل در قانونگذاری و معرفی کسب و کارهای شفاف، موجب ایجاد چندین لایه مختلف در کسب و کارها شده است و عده ای بدون هیچ ساختارمندی در حال فعالیت هستند. امروز حتی بیش از کسب و کارها، کاربران نیاز به شفاف شدن و معرفی کسب و کارهای دارای شفافیت هستند و قانونگذار بجای منع فعالیت برخی از بخش ها، میبایست به صورت شفاف، فعالیت آن قشر از کسب و کارها که در چارچوب و مورد اعتماد هستند را مشخص نماید.

وی با تاکید بر اینکه باید تنظیم گری هوشمند اجرا شود، اظهار داشت: سخت گیری های بی مورد و نابجا باعث می شود که کسب و کارها از حالت قانونی به صورت زیرزمینی که غیرقابل رصد است، فعالیت کنند همانطور که در چند ماه گذشته شاهد تعلیق کسب و کارها و روانه شدن فعالان حرفه ای به بازارهای زیرزمینی بودیم. این یعنی تنظیمگری ما به سمت حرفه ای تر کردن فضای زیرزمینی در حال انجام است نه شفافیت بخشی به کسب وکارهای قانونمند!!!

رییس هیات مدیره انجمن بلاکچین درباره مشکلات رخ داده برای استیبل کوین ها، گفت: انجمن بلاکچین در این باره اطلاع رسانی کرده و حتی هشت راهکار هم برای رفع این مشکل، به کاربران و کسب و کارها پیشنهاد داده است. برنامه جامع آگاهی بخشی در خصوص پوشش ریسک های استیبل کوین های متمرکز به کمک رسانه ملی نیز یکی دیگر از اقدامات انجمن بلاکچین در این خصوص بود.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره ارایه “وایت لیست” اینترنت در دوران جنگ ۱۲ روزه، گفت: چیزی به نام”وایت لیست” نداریم، فقط در دوران جنگ ۱۲ روزه و اخلال شدید اینترنت در کشور، برای محافظت از کیف پول های گرم و نجات دارایی های کاربران ایرانی و جلوگیری از زیان آنها، این طرح به صورت محدود اجرا شد.

شریف زاد ادامه داد: باید از کسب و کارها حمایت کرد تا جوانان کارآفرین و صاحبان کسب و کارهای نوپا از کشور خارج نشوند و ارزش افزوده و اعتمادی که صرافی های داخلی در کشور ایجاد نموده اند، در ایران باقی بماند.

 

* حمله سایبری به صرافی‌ها همزمان با حمله موشکی به پلیس فتا در جنگ ۱۲ روزه

نماینده پلیس فتا در پنل چالش فورس ماژور (شرایط اضطراری) و امنیت سایبری، گفت: اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با تهدیدات سایبری و هجمه های دشمنان پیش بینی شده بود، اما جنگ گسترده و ترکیبی دشمن در جنگ ۱۲ روزه، فراتر از پیش بینی ها بود.

وی با تشریح حملات سایبری دشمن در جنگ ۱۲ روزه به صرافی ها، ادامه داد: در روزی که به مقر پلیس فتا حمله موشکی شد، نوبیتکس و صرافی های رمز ارز ایرانی مورد حمله سایبری قرار گرفت که نشان دهنده برنامه ریزی دشمن برای هجمه سایبری همزمان با حمله به پلیس فتا بود.

نماینده پلیس فتا خاطر نشان کرد: پلیس فتا با وجود اینکه مورد حمله قرار گرفته بود، به صرافی های کشور برای مقابله با حملات سایبری کمک کرد.

وی ادامه داد: برای مقابله با هجمه های سایبری و حفظ دارایی های کاربران ایرانی، تمهیدات لازم مانند انتقال رمز ارزها از کیف پول گرم (متصل به اینترنت) به کیف پول های سرد انجام شد و توصیه های امنیتی برای آنها اعلام شد.

نماینده پلیس فتا تاکید کرد: کسب و کارها باید ملاحظات امنیتی را برای مقابله حملات سایبری و هک در نظر بگیرند.

وی با اشاره به بروز برخی مشکلات برای کاربران رمز ارز در کشور، گفت: بسیاری از افراد بدون داشتن دانش کافی وارد این عرصه می شوند و بدین ترتیب مشکلاتی را برای خود و دیگران ایجاد می کنند.

 

*ابلاغ مصوبات متناقض به کسب و کارها

امید میرعالی، مدیرعامل یک صرافی داخلی با اشاره به محدودیت ها و مشکلات کسب و کارها، گفت: در زمان جنگ ۱۲ روزه هم با فشارها و حملات سایبری و هم با محدودیت های غیرمنطقی برای نهادهای داخلی مانند بانک مرکزی و قطع اینترنت مواجه بودیم.

وی ادامه داد: در آن زمان، بخش های متعدد و حتی متناقض توسط دستگاه های مختلف ابلاغ می شد که همزمانی آنها با قطع اینترنت، کار صرافی ها و کسب و کارها را سخت می کرد.

وی اظهار داشت: باید برای اتفاقات و رخدادهای آینده، تمهیدات و پروتکل های لازم در نظر گرفته شود.

احمد طاهری، مدیرعامل یک شرکت بخش ایمنی سایبری نیز گفت: برای مقابله با شرایط اضطراری باید تجهیزات، تمهیدات و زیرساخت های لازم فراهم شود.

 

* هیچ یک از مصوبات تنظیمگران، در حوزه فضای مجازی بدون ارسال به مرکز ملی فضای مجازی و کسب تایید آن، لازم‌الاجرا نیست

دکتر محمد صادق فراهانی، معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی نیز در پنل “زیست بوم فعالان اقتصاد دیجیتال در کشور” گفت: بخشی از مشکلات کسب و کارها ناشی از عدم آگاهی از قوانین است.

وی ادامه داد: انجمن های تخصصی و فعالان بلاکچین و رمز دارایی باید تعاملات خود با نهادهای دولتی و حاکمیتی را افزایش دهند.

معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی خاطر نشان کرد: کسب و کارها باید دانش حقوقی خود را افزایش دهند تا در صورت بروز مشکل و یا اختلاف بتوانند منافع کسب و کار خود را تامین کنند.

وی با تاکید بر لزوم حفظ حقوق کسب و کارها از سوی نهادهای دولتی و حاکمیتی، گفت: هر *مقرره‌ای که پس از شهریور ۱۴۰۱ توسط تنظیم‌گران به تصویب رسیده و به مرکز ملی فضای مجازی ارسال نشده باشد، برای کسب و کارها لازم الاجرا نیست.

معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی تصریح کرد: بر اساس اصل ۱۷۳ قانون اساسی، کلیه تصمیمات و اقدامات ماموران دولتی که حقی از مردم را تضییع کند، در دیوان عدالت اداری قابل رسیدگی است.

*قوانین بدون توجه به نیاز واقعی کسب‌وکارها اجرایی نیستند

“رضا الفت نسب” رییس اتحادیه کسب و کارهای مجازی، با بیان اینکه  مشارکت کسب و کارها در حوزه قانون گذاری باید افزایش یابد، گفت: در حال حاضر قوانین زیادی داریم که به علت عدم توجه به نیازهای واقعی کسب و کارها، قابلیت اجرا ندارند.

وی خاطر نشان کرد: هیچ قانون یا بخشنامه ای بدون مشورت و جلب نظر بخش خصوصی قابل ابلاغ نیست، اما این اصل، رعایت نمی شود.

رییس اتحادیه کسب و کارهای مجازی افزود: بانک مرکزی پس از جنگ ۱۲ روزه، رویکرد عجیبی را در پیش گرفت و محدودیت ها و مسدودیت هایی را ابلاغ کرد.

 

بخش چهارم – تقدیرها:
در میان برنامه، از دو نهاد اثرگذار تقدیر به عمل آمد:

• شرکت نوبیتکس به پاس پایبندی به تعهدات و جبران خسارات کاربران در جریان هک و بحران ۱۲ روزه.

در بخشی از این تقدیرنامه اینطور مطرح شده است که

انجمن بلاکچین، به عنوان بازوی مشورتی بخش خصوصی، ضمن قدردانی صمیمانه، این رفتار مسئولانه را نقطه عطفی در تاریخ اکوسیستم تبادل رمزدارایی می‌دانند. این حرکت، الگویی درخشان از خودتنظیمی و مسئولیت‌پذیری است که نشان می‌دهد بخش خصوصی می‌تواند فراتر از انتظارات رسمی عمل کند و مسیر اعتمادسازی و توسعه پایدار را بگشاید. امید است با تداوم این رویکرد، شاهد تعمیق اعتماد عمومی و همگرایی صنفی باشیم و تمامی بازیگران این صنعت مسئولیت خود در حمایت از حقوق کاربران و پیشرفت پایدار را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار دهند.

همچنین امیرحسین راد مدیرعامل صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس پس از دریافت لوح تقدیر، در سخنانی از انجمن بلاکچین بابت این اقدام قدردانی کرد و خاطرنشان نمود که این اقدام وظیفه ذاتی نوبیتکس و هر صرافی دیگری میباشد.

 

• پلیس فتا به پاس پایش هوشمندانه، همراهی با کسب‌وکارها و صیانت از دارایی‌های مردم در شرایط فورس‌ماژور.

در بخشی از این تقدیرنامه اینطور مطرح شده است که

پلیس فتا با حضوری صادقانه و مشارکتی خالصانه، به‌سان سنگری امن، در کنار فعالان این عرصه ایستاد و با پایش هوشمندانه خود از دارایی‌های مردم صیانت نمود و به پایداری کسب‌وکارهای اقتصاد دیجیتال جان تازه بخشید. انجمن بلاکچین ایران، با افتخار این لوح تقدیر را به پاس نقش‌آفرینی والای پلیس فتا در پاسداشت امنیت و آرامش جامعه و همراهی ارزشمند با بخش خصوصی، تقدیم می‌نمایند. بی‌گمان این خدمت ماندگار، الگویی درخشان برای تمامی نهادها و دستگاه‌ها در ایفای مسئولیت‌های ملی و صنفی خواهد بود.

بخش ویژه – تیزرهای رسانه‌ای رویداد

در جریان این نشست، دو تیزر ویژه با هدف بازتاب دغدغه‌های صنف و شفاف‌سازی وضعیت کسب‌وکارها پخش شد:

1. »روایت چالش‌های کسب‌وکارها در جنگ ۱۲ روزه«که به مشکلات عملیاتی ناشی از محدودیت‌های اینترنت، عدم دسترسی به پنل‌های مدیریتی، خطر تهدید کیف‌پول‌های گرم و فشار کاربران بی‌اطلاع از شرایط کسب‌وکارها پرداخت. این تیزر نشان داد چگونه در لحظات بحرانی، فعالان صنف هم‌زمان باید با مشکلات زیرساختی دست و پنجه نرم کنند و پاسخ‌گوی نیاز کاربران نیز باشند.
2. »روند حضور کسب‌وکارها در چارچوب خودتنظیم‌گری«که به بلاتکلیفی دو ساله در تعیین‌تکلیف کسب‌وکارهای جدید و ادامه فضای خاکستری برای کسب‌وکارهای قدیمی اشاره داشت. در این تیزر به صراحت بیان شد که فشار ناشی از محدودیت‌ها و ابلاغیه‌های سنگین، منجر به تعلیق و خروج بیش از ۵۰ کسب‌وکار از حوزه تبادل رمزدارایی کشور شده است.

این بخش رسانه‌ای، علاوه بر روایت شرایط دشوار صنف، نقش مهمی در جریان‌سازی شفافیت و انتقال دغدغه‌های واقعی کسب‌وکارها به افکار عمومی و نهادهای تصمیم‌ساز ایفا کرد.

بخش پنجم – جمع‌بندی و اختتامیه:
در پایان، مجری نشست ضمن معرفی اسپانسرها و تشکر از حمایت آنان، بر تداوم رویکرد آگاهی‌بخشی و همگرایی تأکید کرد. همچنین مدیران کسب‌وکارها در حاشیه رویداد در قالب مصاحبه‌های رسانه‌ای به بیان چالش‌ها و دیدگاه‌های خود پرداختند.

پنجمین نشست فعالان تبادل که به همت انجمن بلاکچین برگزار گردید، بار دیگر نشان داد که گفت‌وگوی مستقیم میان کسب‌وکارها، کاربران و نهادهای تصمیم‌ساز می‌تواند مسیر آینده صنعت رمزدارایی کشور را شفاف‌تر و پایدارتر کند.